Tuinvereniging Jan Vroegop, een korte historie:
In 1917 besloten enkele tuinders die in deze moeilijke tijden hun aardappels en groente verbouwden op het Blauwe Zand achter Bruynzeel tot het oprichten van een vereniging om hun niet zo florissante situatie te verbeteren. Zij richten de Vereniging Volkstuinen Zaandam (VVZ) op, met als doelstellingen:
” het volkstuinieren als ontspanning te bevorderen,
” gronden te verkrijgen waarop tuincomplexen kunnen worden gesticht,
” bevorderen van kennis van bloem en plant,
” het propageren van het nut der volkstuinen.
Vanaf 1920 werden de zaanse tuincomplexen opgericht. In 1924 werd “de Uitkomst”gesticht, gelegen aan de toenmalige haven aan het begin van de Ringweg. Telkens bij het te water laten van schepen spoelde dit complex onder, een van de redenen om in 1945 dit complex op te heffen. Een andere reden was dat het gebied waar dit complex op lag bestemd was voor wegenbouw en industrie. Het oprichten van Jan Vroegop was de volgende stap.
VVZ is nog steeds het overkoepelend orgaan dat zorgt voor pachtafdracht, gemeentelijke contacten en dat de in haar statuten vermelde doelstellingen uitdraagt. Niet te ontkennen valt dat door de inzet van de VVZ-bestuurders Zaandam over een aantal mooie tuincomplexen beschikt en gezorgd heeft voor een geweldig recreatie- en ontspanningsgebeuren.
AVVN: Algemeen Verbond van Volkstuindersverenigingen in Nederland
De Amsterdamse Bond van Volkstuinders, opgericht 18-8-1917, komt de eer toe de aanstichter te zijn om tot oprichting te komen van een landelijke vereniging. Deze bond, geleid door Jan Vroegop, zag er het belang van in tot een grote organisatie te komen. Een sterke landelijke organisatie werd noodzakelijk geacht om:
a. te komen tot een wettelijke erkenning van het Volkstuinwezen
b. onmisbare morele en financiële steun te verwerven.
In 1928 werd met afgevaardigden uit diverse steden van gedachten gewisseld tijdens een oprichtingsbijeenkomst, hetgeen resulteerde in de geboorte van het Algemeen Verbond van Volkstuindersverenigingen in Nederland (AVVN). Het AVVN is statutair een vereniging, leden zijn de ca. 175 verenigingen en bonden in ons land. De doelstelling kan beschreven worden als ‘het zeker stellen van het probleemloze voortbestaan van de aangesloten vereniging én het bevorderen van de kwaliteit van de hobby. Dit doel tracht men algemeen te bereiken door het verkrijgen van rechtszekerheid voor bestaande en nieuw op te richten complexen.
Toen in 1945 het complex “de Uitkomst” werd opgeheven, waardoor 32 tuinders hun tuin kwijtraakten, vroeg het VVZ-bestuur zich af: waar nu heen? Tezelfdertijd kwamen de gemeentelijke sportvelden aan de Westzanerdijk te Zaandam beschikbaar omdat men de zware kleigrond niet langer geschikt vond als voetbalveld. In de oorlogsjaren al waren hier op een gedeelte zogenaamde oorlogstuinen bestemd voor groenteteelt gevestigd. De VVZ stelde zich in verbinding met de gemeente met als resultaat dat het terrein, 6,5 hectare groot, met ingang van 1 januari 1946 aan VVZ werd verhuurd.
Om te beginnen werd 2/3 van het land omgeploegd, vervolgens werden tuinen opgemeten en paden aangelegd en verhard. Voorlopig waren 92 tuinen wel genoeg. Dankzij doorzetten en hard werken was het mogelijk om op 2 februari 1946 de tuinen uit te geven. Om bevoordeling te voorkomen gebeurde toewijzing van de tuinen bij loting.
De werkzaamheden vorderden: Er werd een betonnen toegangstrap vanaf de Westzanerdijk gemaakt. Paden werden aangelegd en verhard, bomen en heesters geplant. Tuinen werden gedeeltelijk afgezet met liguster en er werd een proeftuin werd opgezet. Op 18 mei 1946 werd het complex officieel geopend. De vereniging wilde niet zomaar een volkstuincomplex stichten maar een volkspark. Op de eerste ledenvergadering Jaarverslag 1946-1947 werd een voorstel om het complex te vernoemen naar de pionier van het Volkstuinwezen, Jan Vroegop, met algemene stemmen aangenomen.
Westzanerdijk, 13-09-1944
Heel veel werk is sindsdien door bestuur en leden verricht. Bewondering en respect mogen wij hebben voor het doorzettingsvermogen van deze pioniers die met beperkte financiële en technische middelen, maar met een duidelijk doel voor ogen, de slag aangingen om dit doel te bereiken. Niet zo maar een tuincomplex, nee, het moest een tuinpark worden.
Over het algemeen werd de tuin beplant met 1/3 aardappelen en 2/3 groenten. Elk jaar werden in verband met aardappelziekten de aardappelperceeltjes een vak opgeschoven. De politie had opdracht hier scherp op toe te zien, zij kwam dan ook regelmatig controleren. Een enkeling had, veelal door toedoen van de echtgenote, een hoekje vrijgemaakt om wat bloemen te kweken. Vanaf 1954 werden er huisjes of kassen op de tuinen gebouwd. Dit mocht plaatsvinden onder strikte voorwaarden en onder toezicht van een bouwcommissie. In 1956 werd een waterkraan geplaatst op het middenterrein. Tot die tijd nam men het mee van huis, of haalde het met emmers en kruiwagens uit de sloot. Later kwamen er nog een viertal aftappunten bij. In april 1976 waren alle tuinen aangesloten op het ringwaterleidingnet op het complex.
In 1967 werd een inkooploods annex winkel gebouwd. Aangezien er weinig geld was, ging dit via bevriende relaties: een bouwfirma leverde restjes beton voor de fundering, werknemers bij een bouwbedrijf konden nog wel eens wat hout op de kop tikken. Een gedeelte van de loods werd afgescheiden en als bestuurskamer ingericht.
In 1977 werd een directiekeet gekocht en omgebouwd tot clubgebouw. Al spoedig werd dit gebouw te klein en in 1979 wist het bestuur beslag te leggen op enige schoollokalen in Wormer. Een grote groep vrijwilligers zorgde er voor dat de lokalen gedemonteerd en ongeschonden via een oplegger op de bouwlocatie aankwamen. Daarna werd met vereende krachten het nieuwe verenigingsgebouw opgebouwd en werd op 24 juni officieel geopend door de wethouder van Zaanstad, R. Pans. Als naam werd gekozen voor “Westring”, een combinatie van Westzanerdijk en Ringweg, de wegen waartussen het complex gelegen is.
In 1988 is op de plek van het oude clubgebouw een nieuwe winkel gebouwd, waarbij tevens een opslagplaats is aangelegd. De winkel biedt een uitstekend assortiment en heeft het noodzakelijke op gebied van tuinieren.
In 1989 werd op initiatief van enkele leden begonnen met de aanleg van elektriciteit. In de loop der tijd hebben bijna alle leden zich laten aansluiten.
Vanzelfsprekend is niet alles altijd van een leien dakje gegaan. Er zijn in het bestaan ups en downs geweest, maar door de goede wil en kracht van bestuur en leden zijn de moeilijkheden altijd overwonnen. De resultaten zijn er ook naar: een letterlijk uit de klei getrokken park is ontstaan, dat in een grote behoefte van tuinliefhebbers en omwonenden voorziet. Het park en de tuinen zijn inmiddels volgroeid tot een romantisch geheel met hier en daar bomen van meer dan 60 jaar oud met bloeiende heesters en prachtige borders en moestuinen waarop meestal harmonieuze tuinhuisjes staan.
Jan Vroegop heeft alles wat nodig is voor een tuinliefhebber om zijn of haar creativiteit op tuingebied uit te leven in de natuurlijke omgeving van en meer dan 70 jaar oud park dat door de vereniging en buurtbewoners gekoesterd wordt. De vereniging houdt daarmee de mooie doelstelling die oprichters en gemeente in 1946 voor ogen hadden in ere en ziet het als haar taak in de huidige hectische tijd deze groene, duurzame en rustige oase van hobbytuinders en natuurliefhebbers te vervolmaken.
In 1996 bestond de vereniging 50 jaar, i.v.m. dit jubileum is er een boekje uitgegeven, op de onderstaande link is dit boekje te lezen.